Αυθεντική γοητεία
Μπορείς να χαζεύεις για ώρες τη θέα από τους Aνω Κήπους Barracca, στην πρωτεύουσα της Μάλτας, τη Βαλέτα: το Μεγάλο Λιμάνι με τους πύργους και τα προπύργια σε μελί χρώμα, το φρούριο St. Elmo, τη θάλασσα, και στο βάθος, τις Τρεις Πόλεις.
Η Βαλέτα είναι οχυρωμένη, χτισμένη πάνω σε ένα στενό ακρωτήρι, πλαισιωμένη από δύο φυσικά λιμάνια και διαθέτει και ένα περήφανο φρούριο, το Saint Elmo. Η πόλη χτίστηκε από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη μετά τη Μεγάλη Πολιορκία των Οθωμανών του 1565.
Στoν κεντρικό πεζόδρομό της, την Triq Ir-Repubblika, με τα παλιά κτίρια με τα «κλειστά» μπαλκόνια και τα καταστήματα με τις vintage επιγραφές, νομίζεις ότι η ροή του χρόνου έχει ακινητοποιηθεί. Την ίδια εντύπωση έχει κανείς και στα κάθετα σοκάκια με τα χρυσόχρωμα, ταλαιπωρημένα κτίρια και τα φθαρμένα palazzi που βρέχονται από την αύρα της θάλασσας. Αργά το μεσημέρι, ιδανικό κρησφύγετο από τη ζέστη αποτελεί η Πλατεία Δημοκρατίας (Μisrah Ir-Repubblika), για απεριτίφ και pastizzi στο Caffe Cordina.
Tη νύχτα, η Βαλέτα ερημώνει, και δίνει τη σκυτάλη της ζωής στις γειτονικές πόλεις Sliema και St. Julian’s, όλο μεγάλα ξενοδοχεία, εστιατόρια με θαλασσινά και αναψυκτήρια. Το Paceville, στην άκρη του St. Julian’s, είναι το νυχτερινό επίκεντρο, γεμάτο μπαρ, κλαμπ και ζαλισμένους από τα φτηνά ποτά τουρίστες.
Οι ντόπιοι κάνουν passeggiata, δηλαδή βόλτα, στον παραλιακό δρόμο, ο οποίος, αν τον κοιτούσες από ψηλά θα έμοιαζε με κορδέλα, διατρέχοντας αναρίθμητους κόλπους, λιμανάκια και μαρίνες. Οι δύο πόλεις ασφυκτιούν από τις ψηλές πολυκατοικίες, την κίνηση και την κραυγαλέα τουριστική αισθητική· όμως, όπως σε όλα τα δημοφιλή θέρετρα της Μεσογείου στην ατμόσφαιρα διαχέεται μια αίσθηση καλοκαιρινής ανεμελιάς. Που σε οδηγεί να πάρεις ένα παγωτό χωνάκι, να κάτσεις σε ένα παγκάκι και να χαζεύεις τη θάλασσα.
Δύο αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε
Στη Βαλέτα, τον Καθεδρικό του Αγίου Ιωάννη (1573-1578) που δοξάζει τον Θεό με μια διακοσμητική πανδαισία: το πολύχρωμο μαρμάρινο πάτωμα είναι παράλληλα και κοιμητήριο 400 Ιπποτών, οι ταπισερί έχουν φιλοτεχνηθεί από τους Ρούμπενς και Πουσέν, οι τοίχοι είναι όλο σκαλισμένα λουλούδια και γιρλάντες, ενώ ανάμεσα στους θησαυρούς του ναού συγκαταλέγεται και ο πίνακας Ο Αποκεφάλισμός του Ιωάννη του Βαπτιστή του Καραβάτζο – ο οποίος υπήρξε και ατίθασος ιππότης που όλο έμπλεκε σε φασαρίες. Νούμερο δύο αξιοθέατο, το Παλάτι του Μεγάλου Μάγιστρου, που χτίστηκε και αυτό την ίδια εποχή από τον αρχιτέκτονα Gerolamo Cassar. Οπως και ο Καθεδρικός, έτσι και αυτό είναι ασφυκτικά γεμάτο με αποδεικτικά στοιχεία του πλούτου και της επιρροής του Τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη.
Σιωπηλή πόλη
Είναι νύχτα και είναι η κατάλληλη ώρα να οδηγήσουμε μέχρι τη Μεδίνα που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, γειτόνισσα με την πόλη Ραμπάτ. Τα τάγματα των τουριστών έχουν φύγει και η μυστηριώδης Μεδίνα, τέτοια ώρα, δικαιολογεί απόλυτα το ψευδώνυμό της – σιωπηλή πόλη.
Η καστροπολιτεία με τα παλάτια και τις κατοικίες των ευγενών είναι η ωραιότερη του αρχιπελάγους. Η νυχτερινή βόλτα της προσδίδει κάτι το μη ρεαλιστικό· μοιάζει ψεύτικη, σαν μια από τις Αόρατες Πόλεις του Ιταλο Καλβίνο.
Για να επανασυνδεθούμε με το παρόν, καθόμαστε για τσάι και θέα στο Fontanella Tea Gardens, που βρίσκεται σε ένα προμαχώνα του κάστρου.
Την επόμενη μέρα, οδηγούμε προς τον Νότο, για να αγγίξουμε τις πέτρες χιλιετιών, στους ναούς Ηagar Qim και Μnajdra, χτισμένους την 4η και 3η χιλιετηρίδα αντίστοιχα, σε ένα από τα πιο όμορφα σημεία του νησιού.
Είναι Κυριακή και πρέπει να μιμηθούμε τη συνήθεια των Μαλτέζων, οι οποίοι τα μεσημέρια πάνε στο ψαροχώρι Marsaxlokk, για να κάνουν ψώνια στη θρυλική υπαίθρια ψαραγορά, να χαζέψουν τις luzzus, τις παραδοσιακές βαμμένες σε έντονα χρώματα βάρκες και, φυσικά, να φάνε φρέσκο ψάρι σε μία από τις δεκάδες ταβέρνες, στην παραλία.
Το απόγευμα, επισκεπτόμαστε τις Τρεις Πόλεις, χτισμένες πάνω σε δύο ακρωτήρια στο Μεγάλο Λιμάνι. Από τον παραλιακό δρόμο της Senglea, το πλάνο προς την πόλη Vittoriosa (ή Birgu) είναι πανοραμικό.
Στη συνέχεια, χανόμαστε στα στενά του Collachio, τη γειτονιά όπου βρίσκονταν τα πανδοχεία των Ιπποτών, στη Vittoriosa. Καθώς είναι μεσημέρι και δεν κυκλοφορεί ψυχή, η ψευδαίσθηση ότι η πόλη έχει παραμείνει άθικτη στο πέρασμα του χρόνου είναι ιδιαίτερα έντονη.
Καταλήγουμε στην Grand Harbour Marina, τη νέα, μοντέρνα και πολυτελή μαρίνα της Vittoriosa, που έχει την τύχη να διαθέτει για φόντο την εκθαμβωτική παλιά πόλη αλλά και την πρωτεύουσα Βαλέτα.
Mαγευτικό Γκότσο
Χρειάζεται να οδηγήσουμε μέχρι τη βόρεια άκρη του νησιού, για να πάρουμε το φέρι μπόουτ για το Γκότσο, το δεύτερο κατοικημένο νησί του αρχιπελάγους.
Το πλοίο ταξιδεύει και το βλέμμα ξεκουράζεται στα τιρκουάζ νερά των παραλιών του μικροσκοπικού νησιού Κομίνο, αγαπημένου προορισμού για πικ νικ, μπάνιο στη Γαλάζια Λίμνη αλλά και διακοπές στο μοναδικό ξενοδοχείο του νησιού.
Στο Γκότσο, από την άλλη, έχεις την ευκαιρία να πάρεις ανάσες εξοχής, αφού είναι πιο μικρό, πιο πράσινο και πιο ήσυχο από την Μάλτα. Τα αξιοθέατα, όμως, είναι κι εδώ πολλά: Κατ’ αρχάς οι ναοί Ggantija, τα αρχιτεκτονικά αυτά μαμούθ που υπάρχουν εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια. Δεύτερον, η Σπηλιά της Καλυψούς, σε ένα σημείο με ιλλιγιώδη θέα προς τη χρυσαφένια άμμο του κόλπου Ramla – εδώ η νύμφη αποπλάνησε τον Οδυσσέα.
Συνεχίζουμε στη Βασιλική Ta Pinu, στο Gharb· θεωρείται θαυματουργή, κάτι που επιβεβαιώνουν τα εκατοντάδες αφιερώματα – μεταξύ των οποίων τεχνητά άκρα και δεκανίκια. Στη συνέχεια κατευθυνόμαστε στην Dwejra, για μια περιήγηση με βάρκα στα απότομα βράχια της, στην ανατολική πλευρά του νησιού. Αφού διασχίσουμε το Γαλάζιο Παράθυρο, ένα φυσικό τούνελ μέσα στα βράχια, βγαίνουμε στο πέλαγος για να δούμε τις σουρεαλιστικές μορφοποιήσεις των βράχων. Για το τέλος, αφήνουμε την πρωτεύουσα Rabat ή Victoria όπως βαφτίστηκε το 1897, προς τιμή της Βρετανίδας βασίλισσας.
Oπως και στις άλλες πόλεις της Μάλτας, έτσι κι εδώ τα σπίτια έχουν κλειστά μπαλκόνια σε όλα τα χρώματα – μια μόδα που ήρθε από τους Μαυριτανούς. Επίσης, κάθε σπίτι έχει το δικό του όνομα, το οποίο αναγράφεται δίπλα στην πόρτα, αλλά και κάθε δρόμος τον δικό του άγιο – του οποίου το άγαλμα βρίσκεται σε κάποια γωνία.
Τελευταία στάση στη Citadella, μια μικρή πόλη μέσα στην πόλη Rabat, οχυρωμένη, γοητευτική, ακλόνητη μέσα στους αιώνες, με θέα που αφήνει τα μάτια να πετάξουν πάνω από το Γκότσο.
Μagic Bus
Η Μάλτα, μέχρι πρόσφατα, ήταν ένα υπαίθριο μουσείο λεωφορείων. Κάθε ένα από τα παλιά, κιτρινο-πορτοκαλί λεωφορεία που κυκλοφορούσαν στο νησί (τα νεότερα ήταν μοντέλα του ’70) έφερε το στυλ του ιδιοκτήτη και οδηγού του. Στο εξωτερικό, ήταν ζωγραφισμένα και είχαν επιγραφές όπως Sunny boy, Bristol και I Love Jesus. Στο εσωτερικό, επικρατούσε η vintage αισθητική, τα παλιά καθίσματα και η πατίνα του χρόνου. Οταν, τον Ιούλιο του 2011, τα λεωφορεία αποσύρθηκαν για να αντικατασταθούν από τα μοντέρνα, τιρκουάζ λεωφορεία της Arriva Malta, πολλοί ήταν εκείνοι που λυπήθηκαν. Πάντως, ένα μεγάλο αριθμό παλιών λεωφορείων αγόρασε o πολιτιστικός φορέας Heritage Malta, με σκοπό τη διαφύλαξη, συντήρηση και έκθεση των ιδιότυπων αυτών μεταφορικών μέσων.